Andrzejki

Temat zajęć : „Andrzejki”

Autor: mgr Monika Mikuszewska

Cele ogólne:

• kultywowanie tradycji i zwyczajów ludowych związanych z andrzejkami;
• integracja uczestników grupy.

Cele szczegółowe:

• zapoznanie dzieci z elementami obrzędowości ludowej (wierszami, piosenkami, przysłowiami, tańcami ludowymi oraz wróżbami andrzejkowymi), zachęcenie do ich kontynuowania.
• stworzenie atmosfery zaciekawienia oraz zapoznanie dzieci z wróżbami andrzejkowymi;
• utrwalenie umiejętności dzielenia wyrazów na sylaby oraz formułowania dłuższych wypowiedzi na zadany temat;
•  rozwijanie umiejętności łączenia elementów w całość bez wzoru oraz układania elementów według określonego wzoru;

Metody pracy z dziećmi:

• czynne (samodzielnych doświadczeń oraz kierowania aktywnością dzieci);
• słowne (opowiadanie, instrukcje).

Formy organizacyjne pracy z dziećmi:

• indywidualna;
• grupowa;
• zbiorowa.

Środki dydaktyczne:

ilustracje obrazujące popularne wróżby andrzejkowe; magnetofon, płyta CD, 5 kubeczków, pierścionek, domek, cukierek, auto, kapelusz, obrazki przedstawiające zawody, plansza do gry „Koło przyszłości”, pionki, kostka, ilustracje z symbolami: sowa, walizka, deser lodowy, serce, koniczyna, uśmiechnięte jabłko, skarbonka, różdżka; Księga Wróżb, karteczki w kolorach: czerwonym, czarnym, zielonym, niebieskim, białym i żółtym; zapałki, guzik, łyżka, lusterko, kreda, talerz, czarodziejski klucz, misa z wodą, rozpuszczone świece (wosk), lampka,  plansza „Koło przeznaczenia”, 7 miseczek, moneta, pierścionek, liść laurowy, bilet, obrączka, chusteczka, 2 papierowe serca z imionami żeńskimi i męskimi.

 

PRZEBIEG ZAJĘĆ: 
 

• Zabawa na powitanie

Dzieci tańczą w rytm muzyki pt., , Andrzejkowe mamy święto” i naśladują ruchy wróżki poruszającej się między nimi. Wróżka dotyka czarodziejską różdżką dzieci, które siadają na dywanie.

Gdy usiądą wszyscy uczestnicy zabawy, wspólnie z wróżką wypowiadają rymowankę: 
 

Pokus – pokus, mary – dary, 
Niech się spełnią andrzejkowe czary. 
 

• Zapalenie magicznej świeczki (lampion dla bezpieczeństwa) gawęda nauczyciela przebranego za wróżkę Cygankę o historii wróżb andrzejkowych. 

W dawnych czasach, pod koniec każdego roku, kiedy dni stawały się krótsze a wieczory dłuższe dzieci, młodzież i dorośli, spotykali się, by wspólnie śpiewać i bawić się. Chłopcy wróżyli sobie w katarzynki, a dziewczęta na św. Andrzeja. Z czasem katarzynkowe wróżby zanikły, zaś wróżenie w andrzejki kultywowane jest po dziś dzień.

 

• Wprowadzenie dzieci w świat wróżb i magii związanych z Andrzejkami

1. Wróżba z kubeczkami

 Zapraszamy dzieci do odkrycia kubeczków – 5 kubków

• Pierścionek - wyjazd do krainy złota (Eldorado)
• Domek - nowy, piękny dom,
• Pieniądze - bogactwo
• Cukierek - słodkie i wesołe życie
• Autko - podróż w nieznane

 

2. Wróżba z kapelusza

Nauczyciel chodzi z kapeluszem, w którym są obrazki z napisem zawodu. Dzieci wybierają karteczki, zaś nauczyciel odczytuje im kim będą w przyszłości.

3. Wróżba "Koło przyszłości"

Nauczycielka rozkłada planszę z obrazkami. Dziecko rzuca kostką i odlicza pola na planszy zgodnie z ilością wskazanych oczek na kostce wg ruchu zegara. Pole na którym zatrzyma się oznacza przeznaczenie. 

Przykładowa interpretacja symboli: 

1. Sowa – będziesz mądrym człowiekiem
2. Walizka – wyjedziesz w podróż 
3. Deser lodowy – czeka cię słodka niespodzianka 
4. Serce – miłe spotkanie 
5. Koniczynka – będziesz szczęśliwy 
6. Uśmiechnięte jabłuszko – spotka cię coś miłego 
7. Skarbonka ( świnka) – dużo pieniędzy 
8. Czarodziejska różdżka – spełnią się twoje marzenia

 

4. Losowanie kolorów. 

Dzieci losują karteczki w sześciu kolorach. Następnie wstają ci, którzy wylosowali dany kolor, a wróżka czyta z "Księgi wróżb", o jakich przestrogach na przyszłość mówią dzieciom wylosowane kolory.

• czerwony - jesz za dużo słodyczy. Musisz je ograniczyć, bo w przyszłości możesz być częstym gościem u dentysty.
• czarny – nie niszcz zabawek i zostawiaj zawsze porządek po sobie.
• zielony - bądź ostrożny w drodze do przedszkola. Patrz uważnie pod nogi i bacznie rozglądaj się na przejściu przez jezdnię.
• niebieski - zawsze pilnuj swoich rzeczy, bo możesz coś cennego zgubić. Nie bądź roztargniony.
• biały - pijesz za mało mleka, masz słabe kości. Jedz więcej nabiału, a nie tylko chrupki i batony.
• żółty - bardziej dbaj o swoje zdrowie, cieplej się ubieraj. Nie pij zimnych napojów, gdy jesteś

 

5.  Jak na imię będzie miała żona lub mąż?

Dzieci tworzą dwa pociągi (w jednym pociągu są dziewczynki, w drugim chłopcy) i podchodząc kolejno do nauczyciela dotykają w dowolnym miejscu papierowe serce. Nauczyciel odczytuje imię zapisane na odwrocie serca w miejscu wybranym przez dziecko.

6. Jaki zawód wykonywać będzie mój maż lub moja żona? 

W woreczku znajdują się różne przedmioty określające zawód przyszłego męża czy przyszłej żony.

• Zapałki- strażak
• Guzik- krawiec
• Pierścionek- jubiler
• Łyżka- kucharz
• Lusterko- projektant mody
• Kreda- nauczyciel
• Talerzyk- kelner

 

7. Tajemnicze miseczki

Pod siedmioma miseczkami znajdują się różne przedmioty, wybierz jedną miseczkę,   a nauczyciel przepowie co czeka dziecko w najbliższej przyszłości (po wybraniu przez jedną osobę, miseczki należy przestawić)

Interpretacja:

• moneta - dużo pieniędzy
• pierścionek - powodzenie u chłopców (dziewczyn)
• liść laurowy - sława
• bilet - daleka, ciekawa podróż
• obrączka - piękny ślub
• chusteczka - częste przeziębienia.

8. Studnia życzeń

Dzieci ustawiają się w długim pociągu, nauczyciel każdemu wręcza monetę o nominale 1 grosz, następnie ustawia w niedużej odległości od początku kolejki misę z wodą (studnia życzeń). Dzieci mają za zadanie wymyślić życzenie i trafić monetą do miski. Jeśli im się to uda życzenie szybko się spełni, jeśli pieniążek nie wpadnie do wody, na spełnienie swojego życzenia będą musieli jeszcze trochę poczekać.

Kochane dzieci, w szkatułce, która leży przed Wami znajduje się klucz, który ma magiczną moc i przez który to będziemy lać wosk do wody. Klucz ten można wyciągnąć dopiero po zaklęciu, które należy powiedzieć głośno i razem, ze trzy razy! Zaklęcie brzmi:

Czary – mary, czarne koty chcę zobaczyć klucz ten złoty. 

Nauczycielka wyciąga klucz, przez który będzie lać wosk. 

• Osłuchanie się z piosenką pt. "Andrzejkowe święto" oraz  lanie wosku przez dziurkę od klucza.

Kiedy każde dziecko w asyście nauczyciela wykonało swoją rzeźbę z wosku następuje wspólne odczytywanie tego, co utworzył wosk (lampa).

Podczas lania wosku nauczycielka mówi: 

Świeca marszczy złoty nos, 
z każdej strony kapie wosk. 
Cienie tu, cienie tam, 
pewnie przyszły wróżyć nam. 
Już się pchają na firanki,

Cienie czarne wycinanki. 
Czarny król przed bramą staje, 
piękną różę nam podaje. 
Kto ją weźmie - ja czy ty? 
Komu z nas się spełnią sny?

 

Przed każdym laniem wosku dzieci wypowiadają zdanie: 

Andrzeju, Andrzeju daj nam znać, co się będzie z nami dziać.

 

• Wspólny taniec z Cyganką (nauczyciel) przy akompaniamencie piosenki „Andrzejkowe Święto”

Słowa do piosenki pt. "Andrzejkowe Święto"
I Andrzejkowe mamy święto 
Co się dzisiaj nam wywróży? 
Mamy miskę pełną wody, 
Wosk w garnuszku i klucz duży.

Ref. Wosk lejemy, wosk lejemy, 
Zaraz wszyscy się dowiemy. 
Co nam wróżby, co nam wróżby? 
Co nam wróżby przepowiedzą?

II Gosi z dzbanka wyszedł piesek, 
Może pieska wnet dostanie, 
Robertowi samolocik, więc 
Poleci gdzieś w nieznane.

Ref. Wosk lejemy....

III Pawełkowi wyszła piłka, 
A Jurkowi wyszły narty, 
To są właśnie ich marzenia, 
Więc te wróżby to nie żarty.

Ref. Wosk lejemy....

• Zakończenie zajęć.

Czarodziejska iskierka przyjaźni – zaczarowaną iskierkę przyjaźni puszczam w krąg, niech wróci do mych rąk.

• Podziękowanie dzieciom za uczestnictwo w zajęciach.