Przedszkole Samorządowe 22 w Kielcach

Przedszkole Samorządowe 22 w Kielcach

Program "Kolorowe odżywianie"

Autorski program z zakresu edukacji prozdrowotnej

 

Autorzy programu:

Joanna Kania

Ewa Szczeblewska -Wilk

 

Wstęp

I. Charakterystyka programu.

II. Cele edukacyjne.

III. Procedury osiągania celu.

  1. IV. Treści programu.
  2. V. Przewidywane efekty.
  3. VI. Ewaluacja programu.

VII. Przykładowe scenariusze zajęć.

Wstęp

Ponad połowa Polaków, zarówno dorosłych, jak i dzieci cierpi na różnorodne dolegliwości fizyczne i psychiczne, które wynikają z niewłaściwego odżywiania się.

Najczęstszą przyczyną tych dolegliwości są niedobory składników odżywczych, nadmiar niektórych składników, nieregularne spożywanie posiłków lub zbytnie objadanie się.

Prawidłowe nawyki żywieniowe należy wpajać dzieciom od najmłodszych lat. Nieodpowiednie proporcje składników w organizmie skutkują bowiem groźnymi, nieuleczalnymi chorobami już w okresie dzieciństwa lub prowadzą do poważnych dolegliwości w późniejszym życiu.

W obecnych czasach, w których rodzice są zajęci pracą, karierą, a ze wszystkich mediów i tabloidów wyłania się mnóstwo pokus zachęcających do niezdrowego odżywiania: słodycze, fast foody, to przedszkole spełnia ważną rolę w kształtowaniu świadomości dzieci. Młodemu człowiekowi znacznie łatwiej wpoić poprawne nawyki żywieniowe. Można to robić bowiem poprzez zabawę, konkursy, wycieczki tematyczne, a pozytywne aspekty tych działań będą pozytywnie skutkowały w dorosłym życiu.

Każde dziecko powinno wiedzieć, że dieta powinna być zbilansowana, zarówno pod względem energetycznym, jak i odżywczym. Należy uświadamiać przedszkolakom, że nie istnieje jeden produkt żywnościowy, który byłby w stanie pokryć zapotrzebowanie organizmu człowieka na wszystkie składniki odżywcze. Od najmłodszych lat należy uczyć maluchy dokonywania świadomych wyborów - należy zachęcać do jedzenia owoców i warzyw, zamiast niezdrowych przekąsek: batoników, cukierków, chrupek. Trzeba ukazywać konsekwencje spożywania nadmiaru słodyczy, otyłość jest bowiem ogromnym problemem ówczesnych czasów, widocznym już we wczesnym dzieciństwie.

Od najmłodszych lat należy kształtować w dzieciach nawyk zwracania uwagi na jakość, świeżość, wygląd, zapach oraz termin przydatności spożywanych produktów. Nie bez znaczenia pozostaje również sposób przygotowywania posiłków, odpowiednie podanie, a przede wszystkim przestrzeganie zasad higieny podczas ich przyrządzania.

Wszystkie te aspekty przedszkole ma za zadanie kształtować i utrwalać. Aby działalność placówki odnosiła sukcesy, w tematykę zdrowego odżywiania włączeni muszą zostać rodzice, których należy uświadamiać i szkolić. Bowiem to ich rola poza przedszkolem sprowadza się do praktycznego zastosowania wiedzy przez dzieci.

  1. I. Charakterystyka programu

Program „Kolorowe odżywianie” przeznaczony jest dla dzieci w wieku przedszkolnym. Punktem wyjścia do opracowania programu było Rozporządzenie MEN z dnia 23.12. 2008r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz. U. z dnia 15.01.2009r. Nr 4, poz 17).

Program ma na celu uczyć i wychowywać dzieci w zakresie zdrowego odżywiania. Ukazuje możliwości robienia tego poprzez zabawę, w sposób łatwy i prosty do zrozumienia i przyswojenia przez „małego człowieka”.

Treści programowe dotyczą działań nauczyciela skierowanych w kierunku dzieci, ale także ich rodzin.

Program „Kolorowe odżywianie jest programem otwartym, możliwym do realizacji bez względu na czas rozpoczęcia uczestnictwa w nim. Treści mogą być realizowane wybiórczo. Nauczyciele mogą modyfikować propozycje zawarte w programie poprzez „wnoszenie” własnych pomysłów uwzględniając potrzeby i możliwości przedszkolaków.

 

 

II. Cele edukacyjne:

  • Kształtowanie nawyków zdrowego odżywiania;
  • Rozumienie skutków niedoboru składników odżywczych w pokarmach;
  • Kształtowanie nawyków spożywania produktów zbożowych i nabiału;
  • Rola owoców i warzyw procesie odżywiania;
  • Rozpoznawanie owoców krajowych i egzotycznych;
  • Kształtowanie nawyków jedzenia owoców i warzyw;
  • Konsekwencje spożywania słodyczy w nadmiernej ilości;
  • Poznawanie produktów żywnościowych o różnej wartości energetycznej;
  • Zasady postępowania z produktami spożywczymi od momentu zakupu do spożycia;
  • Kształtowanie nawyków przestrzegania zasad higieny podczas przygotowywania posiłków;
  • Poznawanie sposobu przygotowywania prostych, zdrowych posiłków;
  • Zapoznanie z podstawowymi zasadami zachowania się przy stole;
  • Rozwijanie inwencji twórczej;
  • Zasady bezpieczeństwa podczas przygotowywania posiłków;

III. Procedury osiągania celu:

1. Konkursy i projekty:

  • Udział w konkursach tematycznie związanych ze zdrowym odżywianiem ;
  • Organizowanie konkursów o zdrowym odżywianiu (wewnątrz- i międzyprzedszkolnych):

- fotograficznych dla dzieci i rodziców;

- plastycznych dla dzieci;

- na wierszyk dla dzieci i rodziców;

- piosenki;

- quiz wiedzy na temat zasad zdrowego odżywiania (dla dzieci lub dzieci i rodziców)

  • Udział w programach i projektach ogólnopolskich takich jak:

- Projekt KIK/34. Zapobieganie nadwadze i otyłości oraz chorobom przewlekłym poprzez edukację w zakresie żywienia i efektywności fizycznej.

- Ogólnopolski program edukacyjny „Kubusiowi Przyjaciele Natury”

  • Realizacja wybranych zagadnień projektu edukacyjnego „Lubimy marchewki”.

2. Wycieczki tematyczne i wyjścia:

  • Wycieczki do gospodarstw agroturystycznych;
  • Wyjścia do ogródków działkowych – rozpoznawanie warzyw i owoców;
  • Wycieczki na stragany warzywne i owocowe.

3. Prace plastyczne do dekoracji przedszkola:

  • Warzywa i owoce;
  • Koszyk z mojego sadu;
  • Moje ulubione warzywo;
  • Mój ulubiony owoc;
  • Barwy owoców;
  • Barwy warzyw;

4. Teatrzyki dla dzieci:

  • Teatrzyki z wykorzystaniem sylwet warzyw i owoców;
  • Teatrzyki tematycznie związane ze zdrowym odżywianiem;
  • Scenki teatralne z wykorzystaniem kukiełek wykonanych z warzyw i owoców

5. Imprezy przedszkolne:

  • Święto jabłka;
  • Święto marchewki;
  • Święto pieczonego ziemniaka;
  • Bal owocowo - warzywny;
  • Zielony dzień w przedszkolu;

6. Wspólne przygotowywanie posiłków:

  • Sałatka owocowa;
  • Sałatka warzywna;
  • Wesołe kanapki – wspólne przygotowywanie kanapek;
  • Sok owocowo – warzywny
  • Wesołe naleśniczki – spotkanie z szefem kuchni hotelu „Dall”- poznawanie sztuki nakrywania stołu.
  • Pogadanka z intendentką – układanie jadłospisu na jeden dzień żywieniowy.

7. Zabawy ruchowe przy muzyce

  • Śliweczka i pomidor
  • Sałatka owocowa – zabawy z chustą animacyjną
  • Małe czerwone jabłuszko
  • Zające w marchewce
  • Marchewkowy taniec przy piosence „Na marchewki urodziny”

8. Działania edukacyjne skierowane do rodziców:

  • Organizacja pogadanek i prelekcji.
  • Publikowanie artykułów na stronie internetowej przedszkola i gazetce „To i owo” na temat prawidłowego odżywiania dzieci.
  • Organizowanie imprez i festynów upowszechniających zdrowy styl życia.

4. Treści programu:

 

Poziom I

 

L.p

Treści

Zagadnienia materiału edukacyjnego

1.

Poznajemy owoce krajowe i egzotyczne.
  • Zapoznanie z nazwami i wyglądem owoców pochodzących z naszego kraju oraz z owocami egzotycznymi;
  • Barwy owoców – prace plastyczne;
  • Rozpoznawanie owoców różnymi zmysłami – określanie ich smaku, zapachu, kształtu, gładkości;
  • Przyporządkowywanie owoców do miejsc z których pochodzą: las, ogród, sad;
  • Kształtowanie nawyków spożywania owoców;

2.

Kolorowe warzywa.
  • Zapoznanie z nazwami i wyglądem warzyw krajowych i zagranicznych;
  • Barwy warzyw – prace plastyczne;
  • Rozpoznawanie warzyw różnymi zmysłami - określanie ich smaku, zapachu, kształtu, gładkości;
  • Przyporządkowywanie owoców do miejsc z których pochodzą: pole, ogródek;

3.

Podstawowe zasady higieny osobistej podczas spożywania posiłków.
  • Zwrócenie uwagi na konieczność mycia warzyw i owoców;
  • Kształtowanie nawyku mycia rąk przed posiłkiem;

4.

Bezpieczne i kulturalne spożywanie posiłków.
  • Zwrócenie uwagi na poprawne posługiwanie się łyżką i kubkiem;
  • Wpajanie nawyku posługiwania się zwrotami grzecznościowymi w trakcie spożywania posiłku: proszę, przepraszam, dziękuję;

 

 

Poziom II

L.p

Treści

Tematyka materiału edukacyjnego

1.

Rola witamin w organiźmie człowieka.
  • Rola witaminy A, C i E w organizmie człowieka;
  • Produkty żywnościowe bogate w witaminy A, C, E.
  • Skutki niedoboru witamin w organizmie: przeziębienia, problemy ze wzrokiem i skórą;

2.

Rola nabiału w organiźmie.
  • Rola produktów mlecznych w prawidłowym wzroście i rozwoju;
  • Kształtowanie nawyku spożywania produktów mlecznych;
  • Sposoby przygotowywania prostych zdrowych posiłków z nabiału, warzyw i owoców;

3.

Czy koniecznie muszę jeść produkty zbożowe?
  • Konieczności spożywania produktów zbożowych;
  • Skąd się bierze chleb? Historyjka obrazkowa „Od ziarenka do bochenka”
  • Pokarmy bogate w produkty zbożowe:
  • Sposób przygotowania prostych posiłków z wykorzystaniem produktów zbożowych;

4.

Słodycze -przyjaciel czy wróg?
  • Rola cukru w prawidłowym funkcjonowaniu organizmu człowieka;
  • Skąd się bierze cukier? Historyjka obrazkowa „Od buraka do lizaka”
  • Produkty bogate w cukry łatwo przyswajalne dla organizmu człowieka;
  • Skutki nadmiernego spożywania słodyczy – otyłość i jej konsekwencje;
  • ·Zachęcanie do zmiany nawyków żywieniowych i spożywania większej liczby owoców i warzyw;

5.

Czy to co jem da mi dużo siły?
  • Produkty żywnościowe o dużej wartości energetycznej;
  • Rodzaje i liczba posiłków w ciągu dnia;
  • Rodzaj i ilość płynów koniecznych do prawidłowego funkcjonowania organizmu;

6.

Domowa spiżarnia.
  • Sposoby wykorzystania owoców i warzyw do przyrządzania dżemów, soków, kiszonek;
  • Grupowanie warzyw i owoców pod względem przydatności do sporządzania: soków, dżemów, ciast, kompotów;

7.

Przestrzegam higieny podczas spożywania posiłków.
  • Zwrócenie uwagi na konieczność mycia warzyw i owoców;
  • Kształtowanie nawyku mycia rąk przed posiłkiem;
  • Zwracanie uwagi na utrzymywanie czystości i higieny podczas przygotowania i spożywania posiłków.

8.

Jem kulturalnie.
  • Zwrócenie uwagi na poprawne posługiwanie się łyżką i widelcem;
  • Wpajanie nawyku posługiwania się zwrotami grzecznościowymi w trakcie spożywania posiłku: proszę, przepraszam, dziękuję;
  • Zwrócenie uwagi na estetykę miejsca spożywania posiłku;

 

Poziom III

L.p

Treści

Tematyka materiału edukacyjnego

1.

Wykorzystanie owoców i warzyw w walce z chorobami.
  • Rola witaminy C w walce z przeziębieniem;
  • Czosnek - naturalna ochrona przed chorobami;
  • Warzywa i owoce źródłem witamin

2.

Dlaczego warto jeść ryby?
  • Wartości odżywcze ryb;
  • Właściwości zdrowotne ryb;
  • Jak przyrządzić proste i smaczne potrawy z ryb;
  • Właściwości lecznicze tranu;

3.

Pucharek zdrowia.
  • Przyrządzanie sałatki owocowej;
  • Przypomnienie nazw owoców krajowych i zagranicznych;
  • Przestrzeganie zasad higieny podczas przyrządzania sałatki;
  • Zasady bezpieczeństwa podczas wykonywania posiłku. Zwrócenie uwagi na bezpieczne posługiwanie się plastikowym nożem;

4.

Jemy witaminy.
  • Przyrządzanie sałatki warzywnej;
  • Przypomnienie nazw warzyw pochodzących z polski i innych krajów;
  • Zasady bezpieczeństwa podczas wykonywania posiłku. Zwrócenie uwagi na bezpieczne posługiwanie się plastikowym nożem;
  • Przestrzeganie zasad higieny podczas przyrządzania sałatki;

5.

Wesołe kanapki.
  • Robienie kolorowych kanapek z wykorzystaniem warzyw, owoców, nabiału;
  • Zasady bezpieczeństwa podczas wykonywania posiłku. Zwrócenie uwagi na bezpieczne posługiwanie się plastikowym nożem;
  • Przestrzeganie zasad higieny podczas przyrządzania sałatki;

6.

Mój ulubiony owoc.
  • Wykonywanie prac plastycznych dowolną techniką;
  • Zwrócenie uwagi na estetykę wykonywanych prac i porządek wokół siebie;

7.

Moje ulubione warzywo.
  • Wykonywanie prac plastycznych dowolną techniką;
  • Zwrócenie uwagi na estetykę wykonywanych prac i porządek wokół siebie;

8.

Czy reklamy nie kłamią?
  • Negatywny wpływ fast foodów na zdrowie;
  • Czy często kupujemy produkty, które są reklamowane;
  • W jaki sposób ustrzec się przed niezdrowym odżywianiem?
  

9.

Wiem, jak zachowywać się przy stole.
  • Zwrócenie uwagi na poprawne posługiwanie się łyżką i widelcem;
  • Wpajanie nawyku posługiwania się zwrotami grzecznościowymi w trakcie spożywania posiłku: proszę, przepraszam, dziękuję;
  • Zwrócenie uwagi na estetykę miejsca spożywania posiłku;

10.

Co to jest Piramida Zdrowego Żywienia?
  • Rozmowa z dziećmi na temat zasad zdrowego żywienia, produktów zalecanych i niezalecanych w żywieniu dzieci.
  • Zapoznanie z Piramidą Zdrowego Żywienia dla dzieci

11.

Czy wszystko wiem na temat zdrowego odżywienia.
  • Pogadanka na temat zasad zdrowego odżywiania;
  • Podsumowanie dotychczas poznanych wiadomości;
  • Zabawy ruchowe przy muzyce;

 

5. Przewidywane efekty:

  • Wyrobienie nawyków dbania o własne zdrowie.
  • Uświadomienie konieczności zdrowego odżywiania.
  • Stosowanie zdobytej wiedzy w życiu codziennym.
  • Prezentowanie swoich umiejętności podczas konkursów wiedzy, wystaw prac plastycznych na terenie przedszkola i miasta.

6. Ewaluacja programu

Bardzo istotnym elementem w pracy pedagogicznej jest ewaluacja własnych działań. Jest to nie tylko zbieranie danych, kontrola czy ocena, ale przede wszystkim własna refleksja nad procesem dydaktycznym, otwieranie się na rozwój i usprawnianie swoich działań. Kryterium oceny nie stanowi tylko i wyłącznie stan wiedzy dziecka, ale przede wszystkim jego praca, zaangażowanie, postępy i umiejętności wykorzystywania posiadanych informacji w praktyce.

Narzędzia ewaluacji:

  1. Kwestionariusz ankiety dla rodziców.
  2. Kwestionariusz ankiety dla nauczycieli.
  3. Prace dzieci.
  4. Przykładowe scenariusze zajęć.

 

 

Kwestionariusz ankiety dla rodziców

Zwracamy się z prośbą poświęcenie chwili czasu na o wypełnienie poniższej ankiety. Państwa odpowiedzi pozwolą nam określić skuteczność naszych działań, które przedszkole prowadzi w zakresie zdrowego odżywiania.

 

 

 

 

1. Czy według Państwa wasze dziecko odżywia się zdrowo?

a) TAK

b) NIE

2. Ile razy w tygodniu Państwa dziecko spożywa owoce?

a) 1 raz w tygodniu

b) 2 razy w tygodniu

c) Codziennie

d) Kilka razy w tygodniu

e) Nie wiem

f) Moje dziecko nie spożywa owoców.

3. Ile razy w tygodniu Państwa dziecko spożywa warzywa?

a) raz w tygodniu

b) 2 razy w tygodniu

c) Codziennie

d) Kilka razy w tygodniu

e) Nie wiem

f) Moje dziecko nie spożywa warzyw

4. Czy przygotowując posiłki zwracają Państwo uwagę na to, czy są one zdrowe dla Państwadzieci?

a) TAK

b) NIE

5. Czy rozmawiają Państwo ze swoimi dziećmi na temat zdrowego odżywiania?

a) TAK

b) NIE

6. Czy w przedszkolu do którego uczęszczają Państwa dzieci prowadzone są pedagogizacje na temat zdrowego odżywiania?

a) TAK

b) NIE

c) NIE WIEM

7. Czy wiedzą Państwo, jakie działania z zakresu zdrowego odżywiania podejmuje przedszkole, do którego uczęszczają Państwa dzieci? (można zaznaczyć kilka odpowiedzi jednocześnie):

a) Konkursy

b) Prace plastyczne

c) Pogadanki

d) Wycieczki tematyczne, wyjścia, spacery

e) Wspólne przygotowywanie posiłków

f) Teatrzyki

g) NIE WIEM

8. Czy po przyjściu z przedszkola Państwa dziecko dzieli się informacjami na temat zajęć organizowanych w przedszkolu?

a) TAK

b) NIE

9. Czy Państwa dziecko wykorzystuje wiadomości z zakresu zdrowego odżywiania, które zdobyło w przedszkolu? Jeśli TAK , to w jaki sposób?

a) TAK

W jaki sposób:……………………………………………...................................................

……………………………………………………………………………………………...

b) NIE

Serdecznie dziękujemy za poświęcenie czasu na wypełnienie ankiety.

 

Kwestionariusz ankiety dla nauczycieli

Zwracamy się z prośbą o poświęcenie chwili czasu na wypełnienie poniższej ankiety. Państwa odpowiedzi będą dla nas cenną informacją, czy program, który stworzyliśmy jest potrzebny w prawidłowym funkcjonowaniu naszej placówki przedszkolnej.

 

 

1. Czy zapoznali się Państwo z programem „ Kolorowe odżywianie”.

a) TAK

b) NIE

2. Czy Państwa zdaniem program porusza istotna tematykę?

a) TAK

b) NIE

c) NIE WIEM

3. Czy w swojej pracy będą Państwo wykorzystywać powyższy program?

a) TAK

b) NIE

c) NIE WIEM

4. Czy w Państwa grupie są dzieci, które Państwa zdaniem mają problem z otyłością, wynikającą ze złego odżywiania?

a) TAK

b) NIE

5. Jeśli TAK, to czy podejmowali Państwo próby rozmowy z rodzicami, ich pedagogizację w tym zakresie?

a) TAK

b) NIE

6. Czy państwa zdaniem rodzice powinni być pedagogizowani w zakresie zdrowego odżywiania swoich dzieci?

a) TAK

b) NIE

7. W jaki sposób do tej pory realizowali państwo zagadnienia dotyczące zdrowego odżywiania? Proszę podać przykłady.

a) ……………………………………………………………………………………..

b) ……………………………………………………………………………………..

c) ……………………………………………………………………………………..

d) ……………………………………………………………………………………..

e) ……………………………………………………………………………………..

8. Czy według Państwa wystarczająco dużo czasu poświęcają Państwo powyższej tematyce w pracy z dziećmi?

a) TAK

b) NIE

c) NIE WIEM

Serdecznie dziękujemy za wypełnienie naszej ankiety